پایگاه خبری تحلیلی شجرنیوز: افزایش نگران‌کننده مصرف مواد مخدر در میان نوجوانان تهرانی؛ وقتی سکوت، فاجعه می‌سازد آمار رسمی مصرف مواد مخدر در میان نوجوانان تهرانی، تنها بخشی از واقعیتی تلخ است که در خیابان‌ها، مدارس و خانه‌ها دیده می‌شود.
بحران اعتیاد در میان نوجوانان، پدیده‌ای رو به رشد و چندوجهی است که در صورت نادیده گرفتن، آینده‌ی یک نسل را در معرض فروپاشی قرار می‌دهد. وقتی مدرسه پاتوق مواد می‌شود براساس گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر (۱۴۰۲)، حدود ۷ درصد از نوجوانان تهرانی بین ۱۵ تا ۱۸ سال، تجربه‌ی مصرف حداقل یک‌بار مواد مخدر را داشته‌اند.
اما این آمار خوش‌بینانه به نظر می‌رسد. دکتر لیلا یزدان‌پناه، جامعه‌شناس شهری، هشدار می‌دهد: «دسترسی آسان به موادی چون گل، شیشه یا قرص‌های روان‌گردان، در اطراف برخی مدارس تهران دیگر مخفیانه نیست، بلکه علنی و نگران‌کننده است» (روزنامه شرق، ۱۴۰۲).
چرا نوجوان؟ چرا حالا؟
بحران‌های اقتصادی، فشار نظام آموزشی، و غیبت حضور پدر و مادر در نقش‌های حمایتی، نوجوانان را به سمت خلاهایی سوق می‌دهد که گاه با مصرف مواد پر می‌شود. پژوهشی از دانشگاه علوم بهزیستی (زرنگر و همکاران، ۱۴۰۰) نشان می‌دهد که بیشترین عامل تمایل نوجوان به مصرف مواد، «احساس بی‌پناهی در خانه و اجتماع» است. فضای مجازی هم با تصویرسازی رمانتیک از مصرف، این روند را تسهیل می‌کند.
درمان یا پاک‌کردن صورت‌مسئله؟
برنامه‌های موجود عمدتاً یا ناکافی‌اند یا به‌درستی اجرا نمی‌شوند. بروشورها، جلسات مناسبتی، و هشدارهای کلیشه‌ای نتوانسته‌اند بحران را مهار کنند. دکتر رحمت‌اله‌پور، متخصص درمان اعتیاد نوجوانان، تأکید می‌کند: «درمان مؤثر تنها زمانی اتفاق می‌افتد که روان‌درمانی، خانواده‌درمانی و بازتوانی اجتماعی همزمان و هدفمند انجام شود» (ایسنا، ۱۴۰۲).
چه باید کرد؟
پیشنهادهایی برای نجات نسل آینده
۱. آموزش والدین: مهارت‌افزایی خانواده‌ها در برخورد با نوجوانان باید به برنامه‌ای رسمی، رایگان و در دسترس تبدیل شود.
2. اصلاح نظام آموزشی: گنجاندن مهارت‌های زندگی و آموزش مقابله با وسوسه‌ی مواد، به‌عنوان بخشی از برنامه درسی الزامی است.
3. ایجاد درمانگاه‌های تخصصی نوجوانان: مراکزی با روان‌پزشک کودک و مشاور خانواده که مخصوص نوجوانان طراحی شده‌اند.
4. تقویت رسانه‌های مسئول: تولید فیلم، مستند و محتواهایی که حقیقت اعتیاد را بدون اغراق یا قهرمان‌سازی بازتاب دهند.
5. فضای امن گفت‌وگو: راه‌اندازی انجمن‌ها و گروه‌های هم‌سال حمایتی در مدارس و محلات می‌تواند بسیاری از نیازهای سرکوب‌شده نوجوانان را پاسخ دهد.
پایان:
آینده‌ای که می‌توان نجات داد تهران با نوجوانانش مهربان نیست؛ آن‌ها را نه‌می‌شنود، نه‌می‌بیند، فقط از آن‌ها آمار می‌خواهد. اما بحران اعتیاد، بازگشت‌پذیر است، اگر بخواهیم. زمان آن رسیده که به‌جای حذف صورت‌مسئله، به واقعیت نگاه کنیم و دست به عمل بزنیم. آینده نوجوانان امروز، آینده‌ی تهران فرداست؛ یا با آن‌ها می‌سازیم، یا با بی‌تفاوتی، ویرانی را امضا می‌کنیم.
فعال اجتماعی و رسانه ای فرهاد زندی نظامی
با ما در شبكه های اجتماعی همراه باشيد: اينستاگرام شجرنيوز ، تلگرام شجرنيوز
